In ideale omstandigheden kan deze warrig vertakkende boom uitgroeien tot een ‘woudreus’ met een stamomtrek van 14 meter. Nederlandse zomereiken worden niet dikker dan circa 7,5 meter, wat nog steeds een hele forse boom is.
Traag groeiende bomen zoals de zomereik, leveren net als beuken en kastanjes, Europees hardhout. Houtsoorten die net als tropisch hardhout zeer lang meegaan, maar onder meer door een meer lokale teelt vaak een stuk duurzamer zijn. Niet alleen het hout verteert traag. Ook het blad van de eik vergaat maar langzaam en blijft daardoor lang in de strooisellaag aanwezig.
De zomereik is een inheemse boom oorspronkelijk afkomstig uit het zuiden van Spanje en Italië. Eikels zijn het zaad van eiken. Deze nootachtige zaden, zijn eetbaar en bijvoorbeeld onder varkens populair. Ook gaaien en eekhoorns eten eikels of graven ze in als hapje voor in de winter en dragen zo bij aan de verspreiding van de zaden.